Kastanjebloedingsziekte in Nederland

Het voorkomen van paardenkastanjebloedingsziekte, of korter, kastanjebloedingsziekte, of nog korter (maar foutief omdat er al een ‘kastanjeziekte’ bestaat), kastanjeziekte, in Nederland werd in 2004 in de kranten bekend gemaakt.
Bloedingsziekte bij Paardenkastanjes was al in 2002 voor het eerst in Nederland gemeld.
Medio 2006 is ongeveer éénderde van de paardenkastanjebomen in Nederland door de paardenkastanjebloedingsziekte aangetast.
In 2015 wordt het aantal Paardenkastanjes met bloedingsziekte geschat op de helft van het totale bestand. Minstens honderdduizend -, van de tweehonderdduizend in Nederland aanwezige Paardenkastanjes zouden volgens André van Lammeren, verbonden aan de universiteit van Wageningen, met paardenkastanjebloedingsziekte besmet zijn.

Onderzoek kastanjebloedingsziekte

Er werd een speciale werkgroep opgericht die het onderzoek naar de ‘kastanjeziekte’ moest coördineren. Deze werkgroep bracht in november 2005 een rapport uit getiteld “Red de kastanje voor Nederland” waarin o.a. het volgende werd gesteld:

• Eind 2004 bleek een mysterieuze bloedingsziekte in Nederland onder paardenkastanjes op grote schaal
  om zich heen te grijpen.
• Via een literatuuronderzoek is de werkgroep op zoek gegaan naar meer informatie over de ziektesymptomen
  of vergelijkbare ziekte- en schadebeelden. De aantasting, die zich nu voordoet in de kastanje
  (Aesculus) bleek niet eerder te zijn beschreven in de wetenschappelijke literatuur.
• De aantasting, die zich nu voordoet in de kastanje (Aesculus), is niet eerder beschreven in de wetenschappelijke
  literatuur.¹

Eerder onderzoek naar paardenkastanjebloedingsziekte.
Groenwerk boomverzorging beschikte op dat moment wel over wetenschappelijke referenties m.b.t. het verschijnsel van de bloedende paardenkastanjes en we zijn er daarom nooit vanuit gegaan dat het hier een ‘mysterieuze’ -, of nieuwe ziekte van de Paardenkastanje betrof. Het onderzoek naar de ‘kastanjebloedingsziekte’ is bij ons altijd gericht geweest op de Oomyceet, Phytophthora, een waterschimmel, of als u dat liever hoort, een pseudoschimmel, die bij veel planten, waaronder bomen, ernstige (bloedings)symptomen laat zien die vaak tot de dood van de plant leiden.
De Engelse naam voor paardenkastanjebloedingsziekte is Bleeding Canker of Horse Chestnut.
Eerdere epidemieën van ‘kastanjebloedingsziekte’.
Het optreden van de symptomen die horen bij de paardenkastanjebloedingsziekte werden voor het eerst rond 1930 gerapporteerd in de VS (Caroselli,
1953).
In 1970 stak de ‘kastanjeziekte’ opnieuw de kop op in het Verenigd Koninkrijk.
De symptomen van paardenkastanjebloedingsziekte werden in 1976 door C. M. Brasier en R. G. Strouts met Phytophthora in verband gebracht nadat de waterschimmel ondermeer uit de gom die uit zieke Paardenkastanjes vloeit werd geïsoleerd.

• Ook door Groenwerk boomverzorging zijn o.a. in de gom van zieke paardenkastanjes mycelia van een nog niet door ons geïdentificeerde schimmel gevonden. Zie foto beneden.

Na inoculatie met de geïsoleerde Phytophthora soorten (Phytophthora cactorum en Phytophthora citricola) ontwikkelden de betreffende Paardenkastanjes de voor ‘kastanjeziekte’ karakteristieke ziekteverschijnselen waarmee redelijkerwijs kan worden aangenomen dat Phytophthora met grote waarschijnlijkheid de oorzaak is van bloedingsziekte bij Paardenkastanjes te meer daar soorten uit hetzelfde geslacht soortgelijke symptomen veroorzaken bij een reeks van andere boomsoorten. Dezelfde twee waterschimmels werden in 2002 ook aangewezen als de veroorzakers van bloedingsziekte bij de Zilveresdoorn (Acer sacharinum).

Onderzoeken naar Kastanjebloedingsziekte in het buitenland.
Ook bij onderzoek uit 2007 in Tsjechië werd aangetoond dat Phytophthora cactorum symptomen van kastanjebloedingsziekte bij de Paardenkastanje, en soortgelijke symptomen bij andere bomen, veroorzaakt.

Foto’s paardenkastanjebloedingsziekte

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Onderzoek Groenwerk boomverzorging naar paardenkastanjebloedingsziekte.

Beschrijving van bomen met ‘kastanjeziekte’.
De door paardenkastanjebloedingsziekte aangetaste bomen maakten een sjofele indruk en hadden veel takken waarvan het blad een lichtbruingele kleur had gekregen. Op de stam bevinden zich kleine bruine wondjes waaruit een plakkerige stevige gom druipt en grotere wonden die bedekt zijn met een harde zwartbruine korst. In de bast waren scheuren ontstaan. Een aantal bomen vertoonde bultachtige, houtige gezwellen.

• 
• 
• 

Deze bastknobbels worden de laatste jaren steeds meer opgemerkt op bomen.
Of ze ook iets met de paardenkastanjebloedingsziekte te maken hebben weten we op dit moment nog niet maar het is bekend dat een aantal Phtytophthora-soorten kankers op de bast van geinfecteerde bomen kan veroorzaken. Enkele daarvan zijn:

Phytophthora cinnamomi – Tast wereldwijd meer dan 1.000 soorten coniferen en loofbomen aan.

Phytophthora lateralis – Infecteert ceders en taxussen.

Phytophthora cambivora – Tast coniferen en loofbomen in heel Europa en Noord-Amerika aan.

Hoewel deze knobbels nauwelijks als een symptoom worden genoemd moeten ze mischien toch als dusdanig worden beschouwd.

Wat veroorzaakt paardenkastanjebloedingsziekte door Phytophthora?
Kastanjebloedingsziekte door Phytophthora infecties wordt veroorzaakt door wateroverlast en gebrekkige -, of afwezige drainage in combinatie met zachte winters. Bloedingsziekte van paardenkastanjes is moeilijk te bestrijden en bomen op vochtige klei-, en veengronden zijn het gevoeligst voor paardenkastanjebloedingsziekte..
Lees ook de pagina: bloedingsziekte voor meer informatie over oorzaak, symptomen, preventie en bestrijding van bloedingsziekte van paardenkastanjes en andere boomsoorten.

Wat moet ik doen bij ‘kastanjebloedingsziekte’?
Paardenkastanjebloedingsziekte valt binnen de Algemene zorgplicht en u bent als eigenaar verplicht de boom aan regelmatige VTA-controles te onderwerpen als er gevaar bestaat dat de boom iemand schade kan berokkenen. U kunt ook proberen voor de boom een kapvergunning te krijgen.
Snoeien in door paardenkastanjebloedingsziekte aangetaste bomen wordt afgeraden daar men op die manier de ziekte in andere (nog gezonde) delen van de kroon brengt en eventueel andere bomen besmet. Als er toch persé gesnoeid moet worden dan is de winter hiervoor de beste periode omdat Phytophthora in die periode (waarschijnlijk) inactief is,
Groenwerk boomverzorging zorgt voor het kappen van instabiele bomen en kan in andere gevallen een VTA-controle uitvoeren.

Video Kastanjeziekte

We hebben een stukje bast van ongeveer 2×2 cm. van een door ‘kastanjebloedingsziekte’ aangetaste kastanjeboom onder de microscoop gelegd en het volgende filmpje gemaakt.

Op de op antraciet lijkende schors scharrelen een aantal insekten die we tot nu toe nog niet hebben geïdentificeerd maar waarvan er één waarschijnlijk een Schorsluis is. De Schorsluis eet schimmels en dood organisch materiaal en andere insekten zijn waarschijnlijk op zoek naar de suikers, waaraan de uit de wondjes vloeiende substantie rijk is, en naar elkaar. Op de video-pagina van paardenkastanjebloedingsziekte staat een filmpje van een kolonie Schorsluizen op een blad van een door bloedingsziekte aangetaste Paardenkastanje.
Bovenstaande is niet zo’n geweldige video, dat geven we toe, maar houdt u deze site in de gaten want we zullen hier meer -, en beter materiaal presenteren m.b.t. de kastanjebloedingsziekte naarmate de tijd vordert.
Zie voor meer videos onze Paardenkastanjebloedingsziekte-videopagina.